Wat is nou boeiender dan een inkijkje hoe Nijmegenaren naar hun eigen Romeinse verleden kijken?

In twee weken tijd creëerden wij een boeiende, informatieve en eigentijdse expositie rondom het thema ‘100 jaar Romeins Nijmegen verbeelden’. De expositie, getiteld ‘Noviomagus’, werd gehouden in de Mariënburgkapel in Nijmegen.

De expositie was ingedeeld in vijf thema’s: architectuur, streetart, digitale verbeeldingen, drukwerk en tekeningen, en levend verleden. In elk thema werden verschillende perspectieven op de Romeinse tijd in Nijmegen belicht.

Het hoogtepunt van de ervaring bevond zich in het centrale deel, “Levend Verleden”. Hier brachten historisch accurate meubels van Orientalis de geschiedenis tot leven, en op zaterdag, 30 december, werd de beleving verrijkt door de aanwezigheid van twee re-enactors. De re-enactors brachten de Romeinse tijd op unieke wijze tot leven.

Met deze expositie hebben wij laten zien dat het mogelijk is om in korte tijd een kwalitatief hoogstaande expositie te maken. Deze snelheid voegde een extra laag van uitdaging en voldoening toe aan het project. Wij zijn trots op het resultaat.

Tijdlab voerde 3D-scans uit op een opmerkelijk artefact, een “Lias”. Een Lias verwijst naar een oud archiefsysteem uit de 17e eeuw. Dit systeem bestond uit een bundel papieren, zoals bonnetjes en rekeningen, die met een koord aaneengeregen waren. Het proces van 3D-scannen van de Lias bracht specifieke obstakels met zich mee. De complexe driedimensionale structuur van de Lias vormen een uitdaging voor fotogrammetrie. Transparantie, schaduwen en overlappende delen van het papier, evenals reflecties van het licht, hebben invloed op de identificatie van kenmerkpunten op de foto’s. Bovendien maakt het gebrek aan massa, het voor de software moeilijk om een vel papier te herkennen.

Ondanks deze uitdagingen biedt de resulterende scan een fascinerend inzicht in deze verouderde methode van documentarchivering. Dit project benadrukt de kracht van moderne technologie om complexe historische artefacten toegankelijk te maken.

Een paar stukken hout vormen samen een bijzondere vondst. Namelijk de oudste ‘hondenmolen’ van Nederland. Gebaseerd op de jaarringen van het opgegraven hout schatten archeologen dat de boom waaruit de molen is gemaakt, moet zijn gekapt tussen 1367 en 1382. Het gaat hier om een karnmolen, Een karnmolen is een type molen dat historisch gezien werd gebruikt om boter te produceren. De molen had een mechanisme dat in beweging werd gezet door dieren, vaak honden. Tijdlab maakte een display en voerde 3D-scans uit op het gevonden hout. Deze scans werden zorgvuldig geanalyseerd en digitaal teruggeplaatst op de locaties waar ze mogelijk zo’n 700 jaar geleden hebben gezeten. Deze reconstructie werd vervolgens geanimeerd, inclusief een digitaal model van een hond die de molen aandrijft. Dit boeiende project spreekt tot de verbeelding en biedt een fascinerende inkijk in het verleden van Nederland, waarbij de technologie van vandaag wordt gebruikt om het historische erfgoed tot leven te brengen.

Met deze tocht maakt de jeugd bewust kennis met een stuk van de interessante geschiedenis van Zevenaar. Daarbij moet zelfs de Aa worden overgestoken: het water dat een barrière vormde voor het verkeer en aanwezig was, waar nu de Markt en de Griethsestraat zijn.

De tocht begint met behulp van de smartphone en verschillende opdrachten. Zo komt stukje voor stukje de benodigde code tot stand. De volwassen begeleiders kunnen ook op diverse plekken informatie over de panden via de applicatie krijgen, die ze, afhankelijk van leeftijd en interesse ook met de kinderen kunnen delen.

Als alle puzzelstukjes verzameld zijn en de code dus gekraakt is, wacht er een beloning, vier kaarten met een plattegrond die in de app herkenbaar si voor de camera. Zo wordt de ooit machtige Burcht van Zevenaar weer zichtbaar.

Ons maritiem erfgoed, iets waar Nederland wereldwijd om bekend staat. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed Martiem is in het bezit van meerdere 3D-modellen van diverse scheepstypen.

In de eerste instantie zijn we aan de slag gegaan met een model van een type Pinas op basis van het boek ‘Aaloude en hedendaagsche scheeps-bouw en bestier’ van Nicolaas Witsen.

Wij optimaliseerde het 3D-model en maakten er een educatieve game van die online de beleven is. In de game kan de gebruiker over het schip lopen, alle onderdelen los bevragen en de bouwfases doorlopen. Een complete wetenschappelijk onderbouwde ervaring die interessant is voor zowel onderzoeker als liefhebber. 

Bij graafwerkzaamheden voor de aanleg van een nieuw gemaal bij Monnickendam zijn eind 2021 de bodem en wanden van een laatmiddeleeuwse sluis gevonden. Niet zomaar een sluis, volgens archeologen gaat het om een van de grootste waterwerken uit deze perioden die ooit in ons land is gevonden.